Stowarzyszenie o propozycjach podatkowych w „Polskim Ładzie”

Data publikacji: 06 Lipiec 2021
W dniu 9 czerwca 2021 r. Zarząd Stowarzyszenia przyjął tekst Listu Otwartego dotyczącego propozycji zmian systemu podatkowego zawartych w dokumencie pn. „Polski Ład”.

W dniu 9 czerwca 2021 r. Zarząd Stowarzyszenia przyjął tekst Listu Otwartego dotyczącego propozycji zmian systemu podatkowego zawartych w dokumencie pn. „Polski Ład”. List została przesłany do przewodniczących klubów parlamentarnych, parlamentarzystów z Koalicyjnego Klubu Parlamentarnego Lewicy, członków Grupy Centrolewicowej w Związku Miast Polskich oraz do prezesów Unii Metropolii Polskich i Związku Miast Polskich. Tekst listu poniżej.

 

Szanowni Państwo!

 

Zarząd Stowarzyszenia Rzeczpospolita Obywatelska (zrzeszającego samorządowców o poglądach socjaldemokratycznych) zwraca się do Państwa z niniejszym Listem Otwartym zaniepokojony propozycjami zmian w systemie podatkowym, które zawarte są w dokumencie pn. „Polski Ład”.

Chcielibyśmy zwrócić uwagę na element zwykle pomijany przy okazji dyskusji nad proponowanymi zmianami w polskim systemie podatkowym. Nie ulega wątpliwości, iż zmiany te w części dotyczącej podatku od osób fizycznych spowodują spadek dochodów własnych jednostek samorządu terytorialnego. Skutkiem będzie znaczące ograniczenie możliwości realizowania takich zadań jak oświata, pomoc społeczna czy utrzymanie dróg, a w niektórych wypadach może nawet spowodować utratę płynności finansowej. Takie działania będą naruszeniem art. 167 ust. 1 Konstytucji RP.

Samorząd terytorialny jest częścią struktury władzy publicznej w Polsce. Zmiany zapisane w „Polskim Ładzie” dotyczące systemu podatkowego spowodują, iż polskie gminy, powiaty i samorządowe województwa staną się w praktyce strukturą administracyjną niezdolną do samodzielnego funkcjonowania. Istotą samorządności są nie tylko demokratyczne wybory, ale także dochody własne, którymi wspólnoty samorządowe gospodarują w sposób autonomiczny, wykonując określone ustawowo obowiązki. Pozbawienie jednostek samorządu terytorialnego znaczącej części dochodów oznacza koniec samorządności w Polsce w takiej formie, w jakiej funkcjonuje ona w innych krajach Unii Europejskiej.

Pojawiające się propozycje zastąpienia brakujących dochodów własnych rządowymi dotacjami przeznaczonymi na inwestycje są zaprzeczeniem zasad kierujących samorządnością. Pomijając już fakt, że codzienne funkcjonowanie jednostek samorządu terytorialnego nie ogranicza się tylko do inwestycji to warto podkreślić, iż proponowane zmiany doprowadzą do zastąpienia autonomii finansowej samorządu centralną reglamentacją środków finansowych. Taki system nie będzie dobrze funkcjonował nawet, jeśli całkowitą uznaniowość, jaką poznaliśmy przy okazji Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych zastąpimy namiastką obiektywizmu w postaci algorytmu podziału środków. Sprzyjać to także będzie korupcji politycznej, która zawsze pojawia się przy takim systemie podziału środków finansowych.

Nie kwestionujemy konstytucyjnego prawa parlamentu do kształtowania polskiego systemu podatkowego, ale odpowiedzialność za sprawne funkcjonowanie państwa nakazuje wprowadzenie zmian w sposób racjonalny. Uszczerbek w dochodach własnych jednostek samorządu terytorialnego musi, zatem być uzupełniony. Zdaniem Zarządu Stowarzyszenia można to zrobić na dwa sposoby.

Pierwszy, najprostszy to podwyższenie udziału jednostek samorządu terytorialnego w dochodach państwa z tytułu podatków od osób fizycznych i prawnych. Zastosowanie tej metody będzie oznaczać, iż trafiać one będą przede wszystkim do budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Sposób drugi to wprowadzenie udziału jednostek samorządu terytorialnego w dochodach państwa z tytułu podatku VAT, w takiej wysokości, aby pokryć straty wynikłe z ograniczenia dochodów z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych. To rozwiązanie wymagałoby poważniej zmiany zasad funkcjonowania polskiego systemu skarbowego, ale jeśli chcemy reformy systemu podatkowego, która nie podważy zasad funkcjonowania państwa to nie należy się tego obawiać.

Oczekujemy, iż rząd i parlament podejmą skuteczne i efektywne konsultacje ze środowiskami samorządowymi. Nieodpowiedzialne i bezrefleksyjne majstrowanie przy systemie podatkowym zamiast przynieść pozytywne efekty dla mieszkańców Rzeczpospolitej sparaliżuje polski samorząd, bez którego prawdziwie demokratyczne państwo nie może funkcjonować.

 

Za Zarząd Stowarzyszenia Rzeczpospolita Obywatelska

                                                               /-/ Jacek Majchrowski

Prezes Stowarzyszenia